Ja, my, oni - Poradnik Psychologiczny POLITYKI – e-wydanie – Co komputer zrobił nam z głową

Kryzys, czy już samo jego widmo, nikogo nie pozostawia psychicznie obojętnym. Nie chodzi nawet o strach przed konkretnym zagrożeniem - niewypłacalnością kredytową, utratą pracy czy majętności, ale o dotykający teraz wiele osób lęk - tym bardziej wyniszczający, im bardziej jego powód jest nieuchwytny, trudny do nazwania. Nie przypadkiem filozofowie, ekonomiści, socjolodzy dostrzegają nie tylko załamanie ekonomicznej sprawności świata zachodniego, do którego 20 lat temu Polska dołączyła, ale też korozję obowiązującej tu wizji człowieka. Jest tak, jakby jakiś dewastujący wirus dotknął nie tylko świata finansów, lecz wielu - wydawałoby się - oczywistych wartości, które człowiek nowoczesny powinien wyznawać, i celów, do których powinien dążyć.

Powszechny stan niepokoju i zagubienia ma swoje uzasadnienie, jeśli bowiem kryzys coś boleśnie obnaża, to właśnie miałkość celów, napędzających bodaj większość z nas przez ostatnie lata. Praca, kariera, budowa domu, samochód, lokata, kredyt... Bardziej niż sobą człowiek bywał klientem, pracownikiem, szefem. Widział nie tyle siebie, ile siebie w relacji z bankiem, z firmą, ze swoim społecznym otoczeniem. Zagonił się w niekończącym się wyścigu, zatopił we wszechobecnej konkurencji. A teraz pryskają rozmaite iluzje, przede wszystkim zaś ta, że na zgromadzeniu zestawu dóbr konsumpcyjnych i prestiżu da się zbudować życiową satysfakcję.

Więc naturalne, że tylu z nas potrzebuje pocieszenia, oparcia, poczucia sensu. Gdzie indziej ich szukać, jak nie w sobie i wśród najbliższych? W tym właśnie nasze wydawnictwo ma pomóc.

Polityka wydaje od bez mała trzech lat cieszący się uznaniem czytelników dodatek Pomocnik Psychologiczny. Staramy się łączyć tam nowoczesną, akademicką wiedzę psychologiczną z nienarzucającym się poradnictwem, a przede wszystkim służyć czytelnikom pomocą przy autorefleksji. Teraz postanowiliśmy tę wiedzę wzbogacić, uzupełnić i uporządkować tak, by ułożyła się ona w systematyczny i przystępny wykład tego, co dziś wiadomo o człowieku. Zróbmy więc sobie antrakt na zastanowienie się nad sobą.

Po prostu ludzkość stworzyła narzędzie, którego wpływ na cywilizację, kulturę, mentalność, zachowania, wybory – a kto wie, czy i na strukturę ludzkich mózgów – jest znacznie większy niż wszelkich dotychczasowych epokowych wynalazków w rodzaju telegrafu, telefonu, telewizji. 

Przestrzeń stworzona przez internet jest realną rzeczywistością społeczną. Zwłaszcza dla młodszych pokoleń. Zwłaszcza fejsbuk. Dziś pisząc o internecie, nie sposób nie pisać o fejsbuku. Zdecydowaliśmy – przynajmniej na użytek tego właśnie wydania Poradnika – spolszczyć ten termin. By zaakcentować, że to nie tylko największa platforma społecznościowa, ale miejsce istnienia, byt sam w sobie (jeśli chodzi o samą firmę, oczywiście zachowujemy nazwę Facebook).

Być może zresztą fejsbuk/Facebook to zjawisko epizodyczne w historii sieci, która jest wciąż jeszcze bardzo młoda i trapią ją gorączki wieku dziecięcego. Od użytkowników zależy, czy zakrzyczymy się tam na śmierć, złajamy do ostatka, czy znajdziemy tysiące nowych możliwości rozwoju, wsparcia, wymiany informacji. Czy nasze dzieci utoną w informacyjnej e-powodzi, czy z pomocą fantastycznych technologii zbudują szczęśliwszy, rozumniejszy świat. 

Oddajemy to wydanie do rąk czytelników z pewnym niepokojem. Bo cóż komputer, sieć, nowoczesna technologia komunikacyjna uczyniły z ludzką głową? Jak dowodzą badacze, przede wszystkim ją zniecierpliwiły. Współczesny ludzki umysł chce wiedzieć dużo, szybko, ale żąda strawy w małych dawkach (podobno nie więcej jak 1,2 tys. znaków komputerowych naraz). I my to zjawisko – jak dziesiątki innych – opisujemy, ale w dawkach wymagających czasu na namysł i chęci do refleksji. Wierzymy, że te kilkadziesiąt publikacji zaspokoi głód tych wszystkich, którzy wciąż lubią się zatrzymać na sutą strawę. A po spożyciu, oczywiście, ją zalajkują :) .