Ja, my, oni - Poradnik Psychologiczny POLITYKI – e-wydanie – Psychoterapia. Dla kogo, u kogo

Kryzys, czy już samo jego widmo, nikogo nie pozostawia psychicznie obojętnym. Nie chodzi nawet o strach przed konkretnym zagrożeniem - niewypłacalnością kredytową, utratą pracy czy majętności, ale o dotykający teraz wiele osób lęk - tym bardziej wyniszczający, im bardziej jego powód jest nieuchwytny, trudny do nazwania. Nie przypadkiem filozofowie, ekonomiści, socjolodzy dostrzegają nie tylko załamanie ekonomicznej sprawności świata zachodniego, do którego 20 lat temu Polska dołączyła, ale też korozję obowiązującej tu wizji człowieka. Jest tak, jakby jakiś dewastujący wirus dotknął nie tylko świata finansów, lecz wielu - wydawałoby się - oczywistych wartości, które człowiek nowoczesny powinien wyznawać, i celów, do których powinien dążyć.

Powszechny stan niepokoju i zagubienia ma swoje uzasadnienie, jeśli bowiem kryzys coś boleśnie obnaża, to właśnie miałkość celów, napędzających bodaj większość z nas przez ostatnie lata. Praca, kariera, budowa domu, samochód, lokata, kredyt... Bardziej niż sobą człowiek bywał klientem, pracownikiem, szefem. Widział nie tyle siebie, ile siebie w relacji z bankiem, z firmą, ze swoim społecznym otoczeniem. Zagonił się w niekończącym się wyścigu, zatopił we wszechobecnej konkurencji. A teraz pryskają rozmaite iluzje, przede wszystkim zaś ta, że na zgromadzeniu zestawu dóbr konsumpcyjnych i prestiżu da się zbudować życiową satysfakcję.

Więc naturalne, że tylu z nas potrzebuje pocieszenia, oparcia, poczucia sensu. Gdzie indziej ich szukać, jak nie w sobie i wśród najbliższych? W tym właśnie nasze wydawnictwo ma pomóc.

Polityka wydaje od bez mała trzech lat cieszący się uznaniem czytelników dodatek Pomocnik Psychologiczny. Staramy się łączyć tam nowoczesną, akademicką wiedzę psychologiczną z nienarzucającym się poradnictwem, a przede wszystkim służyć czytelnikom pomocą przy autorefleksji. Teraz postanowiliśmy tę wiedzę wzbogacić, uzupełnić i uporządkować tak, by ułożyła się ona w systematyczny i przystępny wykład tego, co dziś wiadomo o człowieku. Zróbmy więc sobie antrakt na zastanowienie się nad sobą.

Człowiek współczesny miewa ze sobą kłopoty. To nie musi być od razu choroba psychiczna. Rzecz w dyskomfortach, które nękają ludzi na różne sposoby i dają żyć, ale nie pozwalają cieszyć się życiem. To może być piekąca samotność, wrażenie wyobcowania. Albo brak motywacji, energii, poczucia sensu. Odbierający mowę strach przed wystąpieniem publicznym. Mycie rąk sześćdziesiąt razy dziennie. Strach przed porażką lub przed wejściem do metra. Lęk bezprzedmiotowy. Albo to nagłe poczucie smutku, niczym nieuzasadnionej rozpaczy. Najpierw wydaje się przejściową niedyspozycją (któż nigdy nie zaliczył doła), nieistotnym urojeniem (kto czegoś sobie na wyrost nie wyobraża), niewielkim defektem osobowości (taki już jestem, ale któż jest doskonały). Iść z tymi „głupstwami” do lekarza? Po pigułkę? Coraz liczniejsi spośród nas rozglądają się za innego rodzaju pomocą.

Psychoterapia. W Polsce wciąż ma ona mniej entuzjastów niż sceptyków – osób przekonanych, że to nie dla nich, że fanaberia, snobizm, czary-mary. Albo tak deklarujących. Bo przecież szyldy z napisem Psycholog wkomponowują się w pejzaże ulic jak Dentysta, Fryzjer czy Adwokat. Oczywiście niemało tu szalbierstwa, jednakże ten rodzaj „usług dla ludności” będzie z pewnością rozkwitał. Decyduje o tym sposób, w jaki żyjemy, i presje, jakim podlegamy.

W dziewiętnastu dotychczasowych Poradnikach „Ja My Oni” opisywaliśmy różne sfery ludzkiej psychiki. Z okazji dwudziestego czytelnikom należy się coś wyjątkowego. Przygotowaliśmy więc wydanie szczególne: Przewodnik po współczesnej psychoterapii. Po jej uznanych, mających twardą podbudowę naukową nurtach, a także przelotnych modach i kompletnych, czasem groźnych, manowcach.

Nie zrobiliśmy tego bynajmniej z intencją, by czytelników naganiać psychoterapeutom. Przeciwnie, być może na tych łamach znajdą oni więcej przestróg niż stanowczych rekomendacji. Jednego wszak psychoterapii nie odmawiamy: jest fantastycznym humanitarnym wynalazkiem. Ludzie niedomagający psychicznie przez wieki byli obiektem pogardy. „Leczono” ich w sposób okrutny – izolując, piętnując, często torturując. A mądra i bezpieczna psychoterapia opiera się na słuchaniu, próbie zrozumienia, daniu nadziei. Żadne to czary-mary. Człowiek widzi w tym drugim – pacjencie, kliencie, podopiecznym – człowieka. Tyle. Aż tyle.